انوار معرفت

چند روایت درباره اهمیت حجاب در نظر فاطمه زهرا علیهاسلام:

حضرت موسی بن جعفر علیه السلام از پدران گرامیش از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام نقل فرمود که:
روزی شخص نابینایی اجازه ورود خواست. فاطمه علیهاسلام برخاست و چادر به سر کرد.
رسول خدا فرمود:« چرا از او رو می‌گیری، او که تو را نمی‌بیند؟»
فاطمه عرض کرد:« او مرا نمی‌بیند، اما من که او را می بینم. و او اگر چه مرا نمی‌بیند ولی بوی مرا که حس می‌کند.»
رسول خدا فرمود:« شهادت می دهم که تو پاره تن منی.»

در غرب مساله حجاب و پوشش وضعیتی جدا از سایر مناطق دنیا ندارد و از حدود ۱۵۰۰ سال قبل از تولد حضرت عیسی (ع) تاریخ موجود غرب نشان‌دهنده التزام مردمان آن دیار به حجاب و پوشش است.

«بررسی حقوقی ـ جامعه‌شناختی»

نویسنده: دکتر علی غلامی (عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق (ع))
 

انتشارات: دانشگاه امام صادق (ع) و پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
 

چاپ اول: ۱۳۹۱
 

شمارگان: ۱۵۰۰ نسخه
 

قیمت: ۱۱۰۰۰تومان

آنچه در پیرامون ما می‌گذرد، گواهی از رضایت خاطر ما نسبت به اوضاع پیرامون ماست! رضایت خاطری که به تدریج از نارضایتی ما نسبت به شرایط پیش آمده، به سمت رضایت جبری بوجود آمده است. موردی که همه ما در جامعه با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم و متاثر از آن شده و بر آن اثر می‌گذاریم، حجاب و مختصات آن در جامعه است.

پوشاندن ضروری مو و سایر اعضای بدن به جز صورت و دو دست توسط زنان مسلمان‬، در برابر مردانی است که طبق شریعت اسلامی نامحرم شمرده می‌شوند.

از نظر اسلام حجاب فقط اختصاص به زن ندارد بلکه نوعی پرده است که در روابط میان زن و مرد وجود دارد.

حجاب آن گونه که بعضی‌ها پنداشته‌اند صرفاً یک تکلیف شخصی نیست، بلکه افزون بر آن یک مسئله عاطفی، روانی، خانوادگی و اجتماعی است.

حجاب در لغت به معنی پرده، روپوش و روبند است و از نظر اسلام عبارت از اینکه زن در معاشرت خود با نامحرم بدن خود را بپوشاند و به جلوه‌گری و خودنمایی نپردازد.

اهمیت حجاب و پوشش اسلامی تا جایی است که خداوند متعال در بسیاری از سوره‌های قرآن از آن به عنوان یک ضرورت یاد می‌کند و آن را حافظ انسان در برابر بسیاری از بیماری‌های جسمی و روانی می‌داند.

در اسلام حجاب مانع گمراهی و خودنمایی زنان بیان شده و حافظ حرمت، آداب، عفت و حیا است.

هدف اسلام از حجاب آن است که زن مسلمان با فراغت کامل بتواند وظایف و رسالت اساسی خویش را انجام دهد که حفظ نسل انسان، پرداختن به شئون خانه و خانه‌داری، تربیت کودک و اهمیت دادن به آن است.

دین مبین اسلام حجاب را به عنوان عامل مهم حفظ و اعتلای شخصیت فردی زنان و تحکیم بنیان خانوادگی و عفت و اخلاق اجتماعی واجب کرده و حضرت یوسف و مریم را به عنوان اسوه‌های عفاف و پاکی معرفی کرده است.

آیا پوشش و حجاب زن در هنگام نماز در مکانی که نامحرمی نیست، واجب است؟

پوشش زن درمقابل نامحرم دارای حکمت ها و فلسفه هایی است که عبارتند از جلوگیری از فساد و حفظ حرمت و احترام زن در برابر نامحرم، که در جای خود مورد بررسی قرار می گیرد؛ اما پوشش و حجاب زن در هنگام نماز در مکانی که نامحرمی نیست، ربطی به فلسفه و حکمت فوق ندارد.

همچنان که پزشک و پرستار و نظامی و پلیس و...لباسی که در محل کار خود می پوشند، هر چند پوشش محسوب می شود؛ اما ربطی به اصل پوشش ندارد، بلکه این پوشش، اقتضای شغلی آنهاست.
نمازیک عمل عبادی است که دارای حمکت های خاص خویش است. در نماز خداوند از بنده چند چیز می خواهد:

1-طهارت بدن از چیزهای نجس
2-داشتن نیت الهی
3-وضو که نوعی دیگر از طهارت است
4-انتخاب مکان مناسب که خدا می خواهد، مهم ترین پرهیز از مکانی صاحب آن راضی نباشد
5-ایستادن به سمتی که خدا خواسته، یعنی به سمت کعبه معظمه
6-انجام حرکاتی که خدا خواسته است
7-گفتن عبارات و ذکرهایی که خدا امر کرده است.

یکی از این موارد، پوشش نمازگزار است که نباید نجس و غصبی باشد.

چرا اینگونه دنبالِ من می‌گردی و رنج‌ها را متحمل می‌شوی؟ مثل این باشید (اشاره به جنازه کردند) تا من دنبال شما بیایم! مرحوم آیت الله سید باقر مجتهد سیستانی (ره) از علماء بزرگ در مشهد مقدس برای آنکه به محضر امام زمان (عج) شرفیاب شود، ختم زیارت عاشورا در چهل جمعه هر هفته در مسجدی از مساجد شهر آغاز می‌کند. ایشان فرمودند:

در یکی از جمعه‌های آخرین، ناگهان شعاع نوری را مشاهده کردم که از خانه نزدیک آن مسجدی که من در آن مشغول به زیارت عاشورا بودم می‌تابید، حال عجیبی به من دست داد. از جای برخاستم و به دنبال آن نور به در آن خانه رفتم. خانه کوچک و فقیرانه‌ای بود، از درون خانه نور عجیبی می‌تابید.

در زدم وقتی در را باز کردند، مشاهده کردم حضرت ولی عصر امام زمان (عج) در یکی از اتاق‌های آن خانه تشریف داشتند و در آن اتاق جنازه‌ای را مشاهده کردم که پارچه‌ای سفید به رویِ آن کشیده بودند، وقتی من وارد شدم و اشک ریزان سلام کردم، حضرت به من فرمودند: «چرا اینگونه دنبالِ من می‌گردی و رنج‌ها را متحمل می‌شوی؟ مثل این باشید (اشاره به جنازه کردند) تا من دنبال شما بیایم!»

بعد فرمودند: «این بانویی است که در دورهٔ بی‌حجابی (رضا خان پهلوی) هفت سال از خانه بیرون نیامده مبادا نامحرم او را ببیند!»

 ارتباط و پیوستگی موضوعی آیات بهترین گواه بر این واقعیت است که حجاب و پوشش زن، همچون سایر احکام قبل و بعد در سوره مبارکه نور،حکم شخصی- اجتماعی است و نمی تواند استثنای از آنها باشد.

به نقل از فصنامه پژوهش های قرآنی، حجاب، آن گونه که بعضی ها پنداشته اند، صرفا یک تکلیف شخصی نیست؛ بلکه افزون بر آن یک مسئله عاطفی، روانی، خانوادگی، اجتماعی است. در این نوشتار عناوین زیر مورد ارزیابی قرار می گیرند:

۱- نخست دیدگاهها و دلایل نظریه پردازانی که معتقدند حجاب تکلیف شخصی محض است و نقد آنها

۲- اجتماعی بودن حجاب زن از منظر قرآن کریم گرچه اجتماعی بودن حجاب، از منظرهای گوناگون قابل اثبات است، اما در این نوشتار از منظر ارتباط موضوعی آیات در سوره نور بررسی می شود.

کلید واژه‏ها: حجاب، تکلیف شخصی، تکلیف اجتماعی، سوره نور

تردیدی نیست که درگستره تاریخ اسلام، مسلمانان ازعالم وعامی، شیعه و سنی و پیروان مذهب های مختلف فقهی و نحله های گوناگون کلامی و اعتقادی به صورت اجماع حجاب را واجب و رعایت آنرا بر زن مسلمان الزامی می شمارند و بی حجابی و بدحجابی را مساوی با مخالفت با قرآن و زیر پا نهادن حکم واجب الهی تلقی می کنند. فتواهای فقیهان شیعه و سنی بر وجوب حجاب و چگونگی آن در لحظه های مختلف زندگی از جمله در هنگام نماز، بیانگر اهمیت حجاب در اسلام می باشد که نیازی به یاد کرد آن فتواها نیست.

*غنچه تا غنچه است در حجاب است ، هيچ كس هوس چيدن آن را نمى كند. اما همينكه حجاب را كنار نهاد و باز شد، آنرا خواهند چيد. وقتى كه چيدند چند روزى هم ممكن است در جاى مناسب قرارش دهند. اما ديرى نمى پايد كه پژمرده و پرپر مى شود و آن را در سطل زباله مى ريزند.

خواهران باحجاب هم همچون غنچه اند، هيچ كس دست طمع و تصرف ، به سمت آنها دراز نمى كند.

اماّ همينكه اين حجاب را كنار گذارند مورد طمع ديگران واقع خواهند شد.

......

*تا زمانيكه سرشيشه عطر بسته است ، عطر داخل آن هم محفوظ خواهد بود،ولى به محض اينكه چند ساعتى سر شيشه عطر برداشته شود عطر داخل آن مى پَرد و تنها شيشه خالى بدون عطر مى ماند و كسى بدان ميلى ندارد.

حجاب همانند سرشيشه عطر است كه بوى خوش و زيبايى و حلاوت و طراوت زنها را حفظ مى كند و با برداشتن حجاب ، آن زيبايى و حلاوت از بين مى رود. رمز زيبايى زنهاى مسلمان هم همين حجاب است .

......

*شما چرا به دور خانه هايتان ديوار مى كشيد و بر روى ديوارها سيم خاردار نصب مى كنيد؟ اگر دربهاى خانه تان چوبى باشد، چرا آهنى مى كنيد و اگر ديوارها كوتاه باشد چرا بلند مى كنيد؟ آيا اينها همه براى راحتى يا ناراحتى شماست ؟